تشکیل مدرسه قابلگی اولین گام آموزش مامایی در ایران (۱۲۹۵ - ۱۳۰۷ ش.)

Authors

علی کریمیان

ali karimian سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران

abstract

تا قریب یک قرن اخیر آموزش های کلاسیک و عالی در دانش قابلگی (مامایی) به معنی امروزه متداول نبود و وظیفه بار نهادن زنان و سلامت جنین، نوزاد و مادر بر عهده قابله های عاقله ی سرد و گرم چشیده ای بود که به مدد گیسوی سپید و ممارست شخصی به کمک زائو می شتافتند و گاهی نا آگاهی آنان از دانش روز، غمنامه بلند و تصور ناشدنی را در خانواده رقم می زد، یا به تعبیری دیگر با برافروختن شمع وجود نوزادی در محفل خانواده چه بسا همزمان حیات مادری چون پروانه رو به افول می نهاد. به طوریکه در میراث مکتوب تمثیلی آورده شده که بیان بارز و مصداق این کلام است: «قبر زن زائو تا چهل روز باز است » و یا در مشق نامه اجتماعی دیگری که مورد مداقه قرار گرفت، آمده بود: «اگر زنی در وقت صبح ) گله دَر رو (در حال زایمان باشد، میخی را دَر خانه به بیرون زمین می کوبند که زایمانش تا غروب (که گله برم یگردد) طول نکشد.  این تمثیل ها به یک اشارت بیان مبرهن و پر واضحی از وضعیت قابلگی (مامایی)، بیماری زنان در آن برهه بود تا اینکه در سال 1298 ش./ 1337 ق. به همت میرزا احمد خان نصیرالدوله - وزیر معارف- مدرسه متوسطه دختران فرانسوی موسوم به «فرانکو پرسان » تبدیل به دارالمعلمات شد و مقرر داشت که 10 نفر از شاگردان مدرسه مزبور هفته ای سه روز به مریضخانه نسوان رفته مشغول تحصیل قابلگی و امراض نسوان شوند و برای تصدی آن خانم دکتر ماتیلد درمپس طبیبه زنان استخدام شد و بدین گونه پایه و اساس مدرسه قابگی گذاشته شد و ازآ نپس حتی قابل ههای سنتی نیز موظف به گذراندن امتحان شدند. قبل از تأسیس مدرسه قابلگی آموزش کلاس کی مامایی وجود نداشت و تنها قابله های سنتی این وظیفه را عهد هدار بودند و ناآگاهی آنان از علم طب موجب مرگ و میر مادران و نوزادان زیادی می شد، به طور یکه دکتر امیراعلم این آمار را بین سی تا پنجاه درصد از زایمان ها می داند و با تأسیس دارالمعلمات در سال 1298 ش . به همت احمدخان نصیرالدوله مدرسه قابلگی پایه گذاری و تا حد قابل توجهی از مرگ مادر و کودک کاسته شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ورود آموزش قابلگی (مامایی) به آموز شهای تحت نظارت وزارت معارف؛ در تداوم تکوین مدرسه قابلگی طی سا لهای ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۵ ه.ش.

تا سال 1307 ش. مدرسه قابلگی ازنظر تشکیلات سازمانی از ثبات برخوردار نبود. گاهی تحت تصدی اداره بلدیه (شهرداری)، گاهی تحت نظر وزارت داخله و مدتی تحت اختیار وزارت معارف اوقاف و صنایع مستظرفه بود و در برهه ای نیز ازنظر آموزشی و علمی تحت نظارت وزارت معارف و ازنظر تشکیلاتی و تأمین و تخصیص اعتبار تحت اختیار وزارت داخله بود. همچنین تا سال 1307 مدرسه فاقد آئین نامه و اساسنامه بود، پس از سال 1309 نظم و نس...

full text

آسیب‌شناسی آمایش آموزش عالی در ایران؛ اولین گام حکمرانی منطقه‌ای

آموزش عالی ایران طی سال‌های گذشته از رشد کمی قابل توجهی برخوردار بوده است. اما از سوی دیگر، رکود در بازار کار دانش‌آموختگان دانشگاهی و فقدان بهره‌گیری از ظرفیت‌های منطقه‌ای باعث توجه هرچه بیشتر به مقوله آمایش و حکمرانی منطقه‌ای آموزش عالی شده است. مطالعات آمایش آموزش عالی ایران طی دهه‌های گذشته در چند مرحله انجام شده است اما نتوانسته مبنایی برای برنامه‌ریزی توسعه آموزش عالی کشور قرار گیرد. پژوه...

full text

تاریخ تفکر اقتصادی در ایران ۱۳۰۷-۱۲۵۳ (ﻫ .ش)

یکی از مسائل مهم در پیشرفت یا عقب ماندگی یک کشور طرز تفکر و بینش دولتمردان آن کشور است. مقاله حاضر تلاشی دارد تا تاریخ تفکر اقتصادی را در بین دولتمردان ایران در اواخر حکومت قاجاریه و اوایل حکومت پهلوی بررسی کند. طبیعی است که بدون در نظر گرفتن مبدأ سیر تکاملی تفکر اقتصادی در یک کشور، فهم تاریخ اقتصادی یک کشور دشوار است. نکته جالب این است که برخی مسائل مهم بین متفکرین ایرانی در طی دوره مورد بحث ه...

full text

روش‌های شناسایی اقشار آسیب‌پذیر (اولین گام در هدفمند‌سازی یارانه‌ها)

در این مقاله، روش‌های مختلف شناسایی فقرا و هدفمندی در برنامه‌های مختلف اجرا شده در کشورهای دیگر بررسی و ارزیابی می‌شود. بررسی تجارب کشورها، الگوها و ابزارهای مورد استفاده آنها می‌تواند الگوی سیاستگذاری مناسب برای بکارگیری یک الگوی شناسایی مناسب که کمترین میزان خطای نوع اول و دوم را داشته باشد، ارایه نماید. در این مقاله، الگوهای هدفمندی مانند ارزیابی فردی، خود هدفمندی، هدفمندی جغرافیایی و موا...

full text

تبیین مفهومی اولین گام در طراحی شاخص ملی سنجش رشوه

طراحی شاخص سنجش رشوه مانند هریک از انواع فساد اداری و اقتصادی مستلزم تبیین مفهوم آن بر اساس الزامات روش‌شناسانه است؛ لذا این مقاله سعی دارد که الف) واژگان اصلی رشوه را در قرآن کریم و روایات شناسایی کند و از نظر لغت و اصطلاح مورد بررسی قرار دهد؛ ب) آیات قرآن کریم و روایات را به‌منظور دست‌یابی به گزاره‌های مرتبط با رشوه گردآوری و آنها را بررسی کند؛ ج) اقوال و آرای فقها را در مورد موضوع یاد شده بر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی دانشنامه صارم

جلد ۴، شماره ۱۴، صفحات ۶۹-۸۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023